Gizlilik Sözleşmesi

(NDA, Non-Disclosure Agreement)

​

İlk görüşmelerle birlikte Startuptan→yatırımcıya çokça veri akışı gerçekleşir. Bu verilerin korunması için ise gizlilik sözleşmesi imzalanması gündeme gelir. Girişimci tarafından bakınca konuyu iki boyutta ele almakta fayda görüyorum.

 

1. İletişim

 

Gizlilik sözleşmesi veri akışının yönü sebebiyle genelde girişimcinin talebi ile gündeme gelmektedir. Bir kısım yatırımcının NDA’i gereksiz bir prosedür olarak gördüğünü biliyorum. NDA konusunda istekli görünmeyen yatırımcının kendine göre haklı argümanları mevcut. “Sağlanan bilgilerle bir işimiz olamaz, bizim faaliyetimiz yatırımcılık”, “zaten yüzlerce iyi iş ve fikre dair verimiz var. Bu nedenle bu konuda kaygılanmana gerek yok” gibi ifadeler temelde makuldür. Haliyle kurumsal yatırımcılar, kaçınmamakla birlikte, erken aşamalarda NDA imzası konusunda özel bir istek göstermiyor. Zira yatırımcı bakımından aslında en güvenlisi NDA’i hiç imzalamamak. Çünkü bugün korunabilen verilerin bir başka zamanda güvenliği ile ilgili problemler olabilir. Riziko, yatırımcı çalışanının kötü niyetli davranması üzerine gerçekleşebilir. Böylesi sorunların ortaya çıkması istisnai olmakla birlikte, meydana gelebilecek zararın tazminine ilişkin menfaatiniz NDA ile korunmaya değerdir.

 

Girişimcinin, NDA imzası konusunda talepkâr davranması makul karşılanmalıdır. Zira yatırımcının, bu verileri koruyamamasından bir zarar ya da cezai şart ödeme yükümlülüğü doğuyorsa, yatırım süreci işlemlerinden kaynaklanan zararın sözleşmeye dayanarak tazmini gerekir. Hepsinden öte, bu veriler girişim şirketinin mülküdür. Doğal olarak bir veriyi paylaşırken, gizliliğin sözleşmesel taahhüt altına alınmasını beklemesi doğal ve olağandır. Riziko sistemsel, çalışan kaynaklı veya kasıtlı olarak çeşitli şekillerde gerçekleşebilir.

​

2. Hukuk

 

NDA’in, içerik olarak korunmak istenen menfaati tam olarak kapsaması beklenir. Başlığının gizlilik olması, bu sözleşmenin hukuken ve ticareten yeterli korumayı sağlayacağı anlamına gelmez. Bu nedenle özellikle yatırımcılar tarafından masaya konulan NDA’in içeriği dikkatli irdelenmelidir.

 

Girişimci, bu dokümanda belirlenen gizli bilgi tanımı ve gizlilik korumasının kapsamını özenle kontrol etmelidir. Buradaki değerlendirmeleri avukatınızın tek başına yapması doğru olmaz. NDA, basit görünen fakat hukuki riziko bakımından önem arz eden bir sözleşmedir. Girişimci, temin edeceği bilgilerden hangilerinin gizli bilgi olarak kabul edileceğini kontrol etmeli, sağladığı bütün kritik bilgilerin gizli bilgi kapsamına girdiğinden emin olmalı, kapsam dar ise genişletilmesini talep etmelidir. Örneğin; NDA içeriğinde kaynak kodları gizli bilgi arasında sayılmamışsa, NDA’in sağladığı sözleşmesel korumadan yararlanamaz. Doğal olarak gizli bilginin kapsamı da en az NDA'in sağladığı koruma kadar önemlidir.

 

Girişimciler, NDA’lerde bulunan münhasırlık (exclusivity) taleplerine dikkat etmelidir. Bazı gizlilik anlaşmalarında veri akışının, süre boyunca sadece imzacılar arasında gerçekleşebileceğine ilişkin kayıtlar bulunur. Bu tür hükümler diğer yatırımcılarla görüşmenizi hukuken sınırlayacaktır. Eğer böyle bir madde var ise; ve yatırımcı bu düzenlemenin kalması konusunda ısrarcı ise sürenin mümkün mertebe kısa tutulması Startup’ın menfaatinedir.

 

Yatırımcılar, ilk bölümde anılan sebeplerle, sözleşmenin ihlali haline ilişkin cezai şart düzenlemesine sıcak bakmamaktadır. Bu nedenle zararın nasıl tazmin edileceğine ilişkin doğru düzenlemeyi avukatınızdan talep etmenizi tavsiye ederim.

 

Verilerin güvenliğine ilişkin diğer bir tavsiye, yatırımcının portföy şirketlerini kontrol etmeniz olabilir. Faaliyet alanlarınızla benzeşen, doğrudan veya dolaylı rakip işlerde ortaklığı bulunan yatırımcılardan, yatırımın gerçekleşmemesi halinde verilerin imha edileceğine ilişkin taahhüt almanın yararı olacaktır. Aynı şekilde bu niteliğe sahip yatırımcılar için gizli bilgi kapsamını daha geniş tutmakta fayda var.

 

Son olarak kişisel görüşüm; NDA konusunun uzaması ile ilişkinin başında yaşanacak sürtünmenin, orta vadede karşılıklı iletişime zarar verebileceği yönünde. Yatırımcılar, iş fikirleri ile değil fikrin ilerleyiş ve hayata geçmesiyle ilgilenir. Finansman sağlamak üzere yapılanmış bir organizasyondur. Fikir ve iş, yatırımcı için tek başına anlamsızdır. Zaten buna kalkışacak know-how'ı da çoğunlukla bulunmaz. Fakat bu durum, Startup menfaatlerinin korunmasına gerek olmadığı anlamına gelmez. Zira tehlike, verinin yatırımcının elindeki akıbetinden ziyade yayılımı ile ilgilidir. Her an gerekir. Veri ihlali riskinin beklenmedik olması, hiç olmayacağı anlamına gelmez. Bugün kolay olan yarın zor olabilir. Bugün güvenilir olan yarın olmayabilir. Bizim meslekte “Adliyeler birbirine güvenen insanlarla doludur” derler. Akılda tutmakta fayda vardır.